Park prirode „Rusanda“ u potpunosti reprezentuje stanište panonskih slanih stepa i slanih močvara. Panonske i ponto-sarmatske slane stepe, plitka slana i slatinasta jezera i slane močvare nastaju pod specifičnim uticajem klime u panonskom biogeografskom regionu sa ekstremnim temperaturama i suvim letima tokom procesa zaslanjenja i raslanjenja u toku kretanja vode prilikom isparavanja kroz slojeve zemlje.

Na području „Rusande“ zabeležen je veliki diverzitet biljnih i životinjskih vrsta, u okviru koga se naročito izdvajaju vaskularne biljke (235 taksona), ptice (211 vrsta) i sisari (31 vrsta). Najveći broj zabeleženih vrsta spada u strogo zaštićene vrste. Rusanda je jedino stanište ekološki specijalizovanih račića u Srbiji.

Prostor „Rusande“ predstavlja jednu od najznačajnijih stanica za seobu ptica vodenih staništa u Vojvodini i na migratornom koridoru koji sledi tok Tise, kao i važno mesto gnežđenja brojnih vrsta specifičnih za slana jezera i zaslanjene močvare, među kojima se ističu sabljarka i vlastelica. Slatinske livade u njenoj okolini su značajno stanište tekunica.

Unutar zaštićenog područja nalazi se istoimena banja sa lečilišnom tradicijom od 1867. godine. Za lečenje bolesnika u banjskom kompleksu koristi se mineralni peloid sa dna jezera. Banjski kompleks lociran je unutar parka sa starim stablima koji se prostire na površini od 4ha i predstavlja jedinu šumoliku površinu u srednjem Banatu.

Zaštićeno područje prostire se između 45°30’5’’ i 45º35’23’’ severne geografske širine i između 20º12’54’’ i 20º19’10’’ istočne geografske dužine.

1. Lokalitet: Bara ispod Bečkog brda
2. Lokalitet: Bara na lokalitetu Babino jajce
3. Lokalitet: Trivunjić kopao (srednji deo)
4. Lokalitet: Kumanska ledina
5. Lokalitet: Severni krak Velike Rusande
6. Lokalitet: Malo selište – Široka slatina
7. Lokalitet: Kanal Kumane 2(29)
8. Lokalitet: Kanal K-3-7

1. Lokalitet: Velika Rusanda (sa kompleksom Specijalne bolnice za rehabilitaciju „Rusanda“, parkom i slatinom severno od kompleksa),
2. Lokalitet: Mala Rusanda i Mutljača,
3. Lokalitet: Kumanska ledina – Kornjačara,
4. Lokalitet: Trivunjić kopao,
5. Lokalitet: Triangla

1. zaoravanje, preoravanje i melioracija travnih staništa;
2. uklanjanje travnog pokrivača sa slojem zemljišta;
3. uznemiravanje, neplansko sakupljanje i uništavanje faune;
4. lov na vodenu pernatu divljač;
5. uništavanje i neplansko uklanjanje vegetacije i divlje flore, kao i narušavanje stanja hortikulturnih vrednosti i vrtno arhitektonskih elemenata;
6. izgradnja ribnjaka i poribljavanje jezera Rusanda;
7. postavljanje predajnika televizije i mobilne telefonije u parku, kao i drugih objekata koji narušavaju vizuelni integritet parkovskog prostora;
8. izgradnja, odnosno postavljanje nadzemne infrastrukture van područja Specijalne bolnice za rehabilitaciju „Rusanda“, izgradnja proizvodnih objekata, postavljanje naftovoda, gasovoda i produktovoda, izgradnja postrojenja za korišćenje energije vetra i druge infrastrukture koja bi ugrozila ekološke i predeone karakteristike područja;
9. radovi i aktivnosti koje menjaju vodni režim i fizičko-hemijske karakteristike slatinskih staništa, ukoliko te promene za rezultat imaju trajne negativne posledice na prirodne vrednosti zaštićenog područja;
10. neplansko odlaganje i skladištenje inertnog materijala (pesak, šljunak, zemlja i dr.) i obavljanje ostalih radova i aktivnosti koje nisu u skladu sa principima održivog korišćenja prirodnih resursa;
11. odlaganje svih vrsta otpadnih i opasnih materija, kao i uspostavljanje transportne rute opasnog otpada;
12. ostali radovi i aktivnosti kojima se vrši zagađivanje vazduha, zemljišta, sedimenta, podzemne i površinske vode.

1. mogućnost promene namene površina (zemljišta) i kultura, na promene u smeru smanjenja intenziteta korišćenja prostora (prevođenje obradivih površina u pašnjake i sl), formiranja zaštitnog pojasa i u svrhu revitalizacije staništa;
2. formiranje novog građevinskog zemljišta, na površine neophodne za izgradnju objekata predviđenih do pokretanja postupka zaštite važećom prostorno-planskom dokumentacijom;
3. promena morfologije terena, na planske aktivnosti usmerene na uređenje obale uz građevinsko područje naselja i poboljšanje ekoloških uslova staništa, kao i na potrebe korišćenja peloida za rad Specijalne bolnice za rehabilitaciju „Rusanda“;
4. uklanjanje flotantne, submerzne i priobalne vegetacije, na plansku seču i uklanjanje trske, kao i obavljanje planskih aktivnosti za potrebe upravljanja kanalima;
5. izvođenje radova za potrebe eksploatacije mineralnih sirovina, na korišćenje peloida (sedimenta iz jezera), termalne i termomineralne vode za potrebe Specijalne bolnice za rehabilitaciju „Rusanda“;
6. korišćenje rekreativnih plovnih objekata (brojno, vremenski i prostorno), na planski utvrđen broj odgovarajućih plovila, van perioda reprodukcije strogo zaštićenih divljih vrsta, po utvrđenoj trasi/površini unutar režima zaštite III stepena;
7. korišćenje vrste plovnih objekata, na korišćenje čamaca koji se pokreću ljudskom snagom ili elektromotorom i drugih rekreativnih plovnih objekata kojima se ne ugrožavaju vrednosti ekosistema jezera;
8. izgradnja molova i stacioniranih plutajućih objekata, na one za potrebe upravljanja, kao i na planski postavljene u okviru postojećeg građevinskog područja u cilju organizovanja održivih vidova turizma, rekreacije i edukacije;
9. izgradnja novih objekata, na prostor u okviru obuhvata Specijalne bolnice za rehabilitaciju „Rusanda“ i na maksimalnu spratnost objekata od dva sprata i potkrovlja;
10. izgradnja novih puteva ograničava se na planski predviđene saobraćajnice do pokretanja postupka zaštite, a asfaltiranje i betoniranje postojećih nekategorisanih puteva ograničava se na prostor Specijalne bolnice za rehabilitaciju „Rusanda“;
11. lociranje turističkih i drugih sadržaja i aktivnosti, koji su potencijalni izvori povišenog nivoa buke, vibracija i/ili uznemiravanja živog sveta, na prostore koji su od obale jezera i od granice prostora pod režimom zaštite drugog stepena udaljeni najmanje: a) 20 metara unutar građevinskog zemljišta i b) 200 metara van građevinskog područja;
12. organizovanje javnih skupova i manifestacija, na prostor u okviru Specijalne bolnice za rehabilitaciju „Rusanda“;
13. primena tehničkih rešenja zaštite obale, na plansku zaštitu unutar građevinskog područja, koja uključuje primenu ekološki povoljnih rešenja (u skladu sa predeonim karakteristikama jezera);
14. sadnja drveća i žbunja, unošenje i gajenje alohtonih vrsta, na prostore parkovskih površina kao i na vrste koje nisu invazivne u Panonskom regionu; prilikom obnove parkovskog zelenila ograničava se pokrovnost četinarskih vrsta, na najviše 30%;
15. seča stabala, na planski utvrđena pojedinačna stabla;
16. kretanje transportnih vozila i poljoprivredne mehanizacije, na postojeće puteve i oranice;
17. upotreba đubriva i sredstava za zaštitu bilja, na parkovske površine i oranice, u skladu sa potrebama očuvanja biološke raznovrsnosti;
18. hortikulturno i građevinsko uređenje Parka, na planske aktivnosti.

1. postavljanje stacioniranih objekata na jezeru i u priobalnoj zoni;
2. organizovanje javnih skupova i manifestacija.

1. postavljanje mobilijara, na planski utvrđene za potrebe upravljanja, edukacije i istraživanja prirodnih vrednosti područja;
2. korišćenje plovnih objekata, na potrebe upravljanja kao i prostorno i vremenski utvrđena istraživanja;
3. kretanje posetilaca prostorno i vremenski, na kretanje prethodno najavljeno čuvarskoj službi.

1. izvođenje radova i aktivnosti koje utiču na promene vodnog režima i fizičko-hemijskih karakteristika slatinskih staništa, ukoliko te promene za rezultat imaju trajne negativne posledice na prirodne vrednosti zaštićenog područja ili ugrožavaju kvalitet zemljišta, sedimenta, podzemne i površinske vode;
2. izgradnja ribnjaka, deponija komunalnog otpada, postrojenja za korišćenje energije vetra i drugih objekata, kao i izvođenje radova kojima se narušavaju ekološki i vizuelni integritet područja.

1. izgradnja saobraćajnica višeg reda (državni put I i II reda), na planski predviđene do pokretanja postupka zaštite;
2. skladištenje/deponovanje stajnjaka, osoke i drugih izvora eutrofikacije na, za tu svrhu predviđene, propisno opremljene lokacije, i na delu prostora koji nije u kontaktu sa podzemnim vodama;
3. formiranje novog građevinskog zemljišta, na prostorne celine čija je minimalna udaljenost od granice zaštićenog područja 200 metara; izgradnja ukopanih skladišta na ovim prostornim celinama moguća je ukoliko se dno skladišta nalazi iznad kote maksimalnog nivoa podzemne vode;
4. izgradnja industrijskih objekata i podzemno odlaganje svih vrsta opasnih materija, na prostor građevinskog područja, čija je minimalna udaljenost od granice zaštićenog područja 500 metara, a kod koga dubina podzemnih voda iznosi 3,5 i više metara;
5. planiranje turističkih i drugih sadržaja koji su potencijalni izvori povišenog nivoa buke, vibracija i/ili uznemiravanja živog sveta neodgovarajućim korišćenjem osvetljenja, na rastojanje veće od 200 metara od granice zaštićenog područja;
6. unošenje i gajenje alohtonih vrsta, na antropogene površine i na vrste koje nisu invazivne u Panonskom regionu;
7. upuštanje otpadnih voda nakon završetka izgradnje kanalizacionog sistema i sistema za prečišćavanje komunalnih i/ili industrijskih voda iz naselja, na efluent odgovarajućeg kvaliteta čije se upuštanje vrši u vodno telo Tipa 5, II-III klase ekološkog potencijala;
8. podizanje visokog zelenila van građevinskog područja, na minimalnu udaljenost 200 metara od granice zaštićenog područja.

1. Proha (Beckmannia eruciformis)

2. Švarcenbergova bokvica (Plantago schwarzenbergiana)

3. Trava protiv glista (Artemisia santonicum)

4. Panonski zvezdan (Aster tripolium subsp. pannonicus)

5. Vranjemil (Limonium gmelinii subsp. Hungaricum)

Zaslanjenost zemljišta u najvećoj meri je uticala na sastav faune insekata. U zaštićenom području prisutni su redovi:

1. Vilin konjica

2. Pravokrilaca

3. Riličara

4. Tvrdokrilaca

5. Dnevnih leptira

U parku su prisutne dve vrste strogo zaštićene vrste račića u Srbiji:

1. Eoleptestheria spinosa

2. Imnadia banatica

Na ovom području zabeleženo je 5 vrsta iz klase vodozemaca:

1. Crvenotrbi mukač (Bombina bombina)

2. Obična krastača (Bufo bufo)

3. Gatalinka (Hyla arborea)

4. Zelena žaba (Pelophylax lessonae)

Tri vrste iz klase gmizavaca su prisutne u zaštićenom području:

1. Livadski gušter (Lacerta agilis)

2. Eskulapov smuk (Zamenis longissimus)

3. Belouška (Natrix natrix)

Fauna ptica je najbrojnija. Zabeleženo je 210 vrsta ptica na području Parka prirode „Rusanda“:

1. 10 vrsta iz reda čaplji je prisutno u Parku prirode

2. 10 vrsta iz reda plovuša

3. Iz reda grabljivica prisutne su Siva vetruška (Falco vespertinus) i Obična vetruška (Falco tinnunculus)

4. Iz reda šljukarica najvažniji predstavnici su: Vlastelica (Himantopus himantopus), Sabljarka (Recurvirostra avosetta), Žalar slepić (Vanellus vanellus), Velika carska šljuka (Numenius arquata) i Mala carska šljuka (Numenius phaeopus)

Iz klase sisara najvažniji predstavnici su:

1. Jež (Erinaceus concolor)

2. Krtica (talpa europea)

3. Mala rovčica (Sorex minutus)

4. Bizamski pacov (Ondatra zibethica)

5. Divlja mačka (Felis Silvestris)

6. Tekunica (Spermophilus cittelus)