Utvrđivanje prisustva i kartiranje saproksilnog isnekta Cucujus cinnaberinus u Specijalnom rezervatu prirode „Ritovi donjeg Potisja“
Cucujus cinnaberinus (Scopoli, 1763) je strogo zaštićeni saproksilni insekt, koji je u Srbiji redak, čak se smatralo da je nestao iz naše i nekih okolnih zemlja. Nalazi se na Prilozima 2 i 4 Direktive o staništima EU i kao takav je prioritetna vrsta za proglašenje Natura 2000 staništa. Naseljava stare listopadne šume, direktno zavisi od palih, oborenih stabala u ranim stadijumima raspada. Intenzivno šumarstvo u većem delu Evrope ugrozilo je opstanak ove vrsta, ali i mnogih saproksilnih insekata. Problem opstanka je gubitak staništa, i mala količina stabala koja ostaju u šumi, uglavnom oborena vetrom, planskog ostavljanja gotovo da nema.
Prošle godine je primećeno prisustvo larvi ove vrste ispod kore topole, pa smo tokom 2021.godine intenzivirali istraživanja radi prikupljanja preciznih podataka o ovoj vrsti saproksilnog insekta. Prisustvo Cucujus cinnaberinus je potvrđeno, zabeležen je u stadijumu larve, i adulta na više različitih lokalita sa obe strane reke Tise.
Osim na autohtonoj crnoj i beloj topoli, larve su pronađene i u jednoj plantaži severnoameričke topole. Kako je plavno područje reke Tise znatno smanjeno u poslednjih 100 godina, smanjena je i površina pod šumom, a naročito autohtonim plavnim šumama. Ipak broj lokaliteta je ohrabrujući, kako za samu vrstu, tako i za ocenu kvatiteta staništa. Oborena stabla topola u drugom stepenu zaštite su netaknuta i prepuštena prirodim procesima, što pogodije za ceo šumski ekosistem.
Tokom 2021. godine, vrsta je zabeležena na ukupno 15 različitih stabala, u brojnosti od 1 do 5 larvi po stablu. Adulti su nalaženi 7 puta, pojedinačno, isključivo na uspravnim stablima. Južni deo rezervata je znatno bogatiji očuvanim šumama, tako da je većina nalaza iz tog dela zaštićenog područja. Kako je ovo jedan od šest tvrdokrilaca ključnih za određivanje Natura 2000 staništa, značajno je nastaviti praćenje stanja populacije na Tisi. S’obzirom da je vrsta strogo zaštićena, da naseljava delove uglavnom u drugom stepenu zaštite, potrebno je samo nastaviti sa dosadašnjim načinom upravljanja i čuvanja rezervata od divlje seče.
